Kruidenhof de Linde

Mijn blog

26-10-217

Instinct

Waar ik woon heb ik vrij uitzicht over de weilanden. Dit geeft prachtige vergezichten en soms imponerende wolkenpartijen. Je ziet een weersverandering over dorp en huis trekken. In het oosten schijnt de zon, terwijl in het westen de regenwolken met een mateloze vaart oprukken voor een volgende plensbui.
Tijdens het wandelen met de hond kijk ik ook regelmatig om mij heen en ja, ook vaak naar boven. Als het niet voor de zegen is, dan wel voor wat  zich afspeelt aan het firmament. Een valk, biddend in de lucht, op zoek naar een prooi om te verschalken. Een grote buizerd die achterna gezeten wordt door twee razende kauwen. Met bijhorend lawaai. Waarschijnlijk om hun nest te verdedigen?

In het najaar klinkt steevast het geroep van overtrekkende ganzen. In V formatie en onder luid gegak vliegen ze over. Op weg naar het winterverblijf. Het blijft een prachtig iets. Een gans met een kleine herseninhoud weet precies waar naar toe, waarheen en waarvoor.
Allemaal geregeld via het instinct. Wat ik op de lagere school leerde. Er werd ook een tikje neerbuigend over gedaan. Het is instinct wat er voor zorgt dat trekvogels weten waar ze heen moeten. Geen intelligentie. Een soort interne radar. Als antwoord op mijn vraag hoe vogels de weg weten.

Ik voorzag toen al problemen met mijn oriëntatie. Die heb ik namelijk niet. Al ruim tien jaar werk ik in een dorp. En mijn werk brengt met zich mee dat ik nogal eens naar buiten moet. Op de fiets.
 
Ik heb nog steeds een plattegrond nodig om mijn weg te vinden. Dicht bij mijn werk weet ik de weg. Boven de kilometer is een plattegrond voor mij een absolute noodzakelijkheid.
Ik beken. Ik heb het oriënterend vermogen van een dooie postduif. Ik mis de interne radar. Ik snap nooit iets van uitleg van anderen die begint met “oh, daarheen. Dat is een makkie”.
Bij de tweede afslag rechts ben ik de draad al kwijt. Dankbaar koester ik mijn plattegrond. En ik kijk omhoog naar de overtrekkende ganzen en ben jaloers op hun instinct.
Op dat van alle postduiven, zwaluwen, ganzen en ander trekvogels die zonder problemen van A naar B kunnen vliegen.

Tot er kortgeleden nieuws was over de vale lijster. Gespot in een achtertuin op Vlieland. Die was behoorlijk uit de koers geraakt. Kijk daar werd ik weer vrolijk van. Een vale lijster van de leg. De weg kwijt. Instinct even afgeleid. Radar stuk.
Dat doet mij deugd. Ik ben zo slecht nog niet. Ik ben ook wel eens de weg kwijt. Maar ik heb de plattegrond. Of GPS. Kom daar als vale lijster maar eens om.

 Over sinaasappel, goud en chocolade

Helaas is de sinaasappel, hoewel dikker in stamomvang, niet echt veel de lucht in gegaan. Misschien duurt het ook een hele tijd, net zoals bij de meeste bomen.
Naast deze ‘boom’ staat nog een boom die de weidse naam Johannes broodboom draagt.
(Hoe komen ze toch op die namen, wie verzint zulks vraag ik mij af? Heeft Johannes een keer brood gegeten, en welke Johannes was dat. De Doper misschien?)
De plant krijgt lange peulen waarvan de bonen gebruikt worden als Johannesbroodpitmeel. De peulen zelf worden geroosterd en fijngemalen tot carobepoeder en dat dient als vervanger van chocola. Overigens, en dit is wel grappig, deze peulen wegen bijna altijd 24 mg en werden vroeger gebruikt op een balans om goud te wegen. Daar is de eenheid van zuiver goud van afgeleid. Het is maar dat je het weet hè!

De Joboom, het is anders zo’n mondvol, is drie jaar geleden door mij als zaad in een potje gestopt. Het zakje zaad had ik gekocht van een kweker die een heel ritueel van zaaien aangaf op de verpakking. De zaden licht opschuren en enkele uren weken in warm water, daarna planten in luchtige zaaigrond.

Ik heb het gedaan, terwijl ik zelf meer ben van ‘zaden hups in de potjes, plasticje, warm plekje, zon en klaar’. Zelfs het planten op de juiste diepte heb ik braaf gedaan.

Van de 10 zaden kwamen er vier op. Van die vier zaailingen legden er 3 weer het loodje. De ene die bleef, hield moedig stand, ook nadat een der kleinkinderen iets te enthousiast rondzwaaide met speelgoed en de plant van de vensterbank veegde.
En nu, na een zomer buiten staan is te zien dat er toch groei in zit. Nu ongeveer 40 cm hoog, met zijtakjes. Dat duurt dus nog wel even voordat er flinke peulen hangen en ik mijn eigen meel en namaakchocola kan maken.
Voorlopig behelp ik mij met kant en klare chocola uit de winkel. Fair trade, dat dan weer wel.

Annelies

Ach jee, wat is er met de Kwee.

Met het laatste stukje bedoel ik de grond rond en onder de Kweepeer

1.       En daar zit ‘m nou net de kneep. Toen wij 8 jaar geleden de tuin aanlegden,  wilde ik op de hoek een Kweepeer hebben staan. Met daarachter als afsluiting een klein pruimenboompje, met daarnaast twee soorten Kornoelje. Zo gezegd zo gedaan. De tijd verstreek en een Vlier en  Wilg nestelden zich er spontaan tussen.

Alles groeit, dus Vlier en Wilg hebben dit voorjaar het loodje moeten leggen. Al snel gevolgd door de Pruim. In alle jaren van zijn bestaan bleef het een zieltogend exemplaar die wel bloeide maar amper een pruim gaf. Krachtdadig aanpakken (in snoei) en ferme taal (van mij) hadden geen effect op de boom. En met de koningin in Alice in Wonderland was het ook hier “off with his head”en dan in dit geval de hele boom.

Zodoende zou er ook meer ruimte zijn voor de Kwee.  De Kweepeer had een paar jaar goed vrucht gedragen maar de laatste twee jaren bleef het bij één, hooguit twee vruchten. Tot mijn grote ergernis.

En het voorjaar was veelbelovend. Uitbundige bloei met fris groen blad. Ik was in gedachten al bezig met recepten van Kweepeer gelei  en  zag de scones met clotted cream en gelei al op de tuintafel staan.
Op een ochtend liep ik mijn dagelijkse rondje toen mij opviel, dat er wel erg veel blad van de Kweepeer op de grond lag. En er waren weliswaar vruchten, maar niet zoveel als ik gehoopt en gedacht had en ook kleiner. En tot mijn grote schrik zag ik dat het blad verschrompelde, vlekken had en anders van kleur was. Ach jee, niet goed. Wat nu.

Fijn dat er Google is als je het nodig hebt. Al zoekend kwam ik er achter dat er bij deze boom sprake is van een soort schimmel. Diplocarpon maculatum of Entomosporium-m. De enige remedie is al het blad verzamelen en apart verwerken. Niet in de compostbak of hoop gooien is de dreigende mededeling van Google. De schimmel overwintert op de afgevallen bladeren.
En de boom moet gesnoeid. Straks dan wel te verstaan.

De ondergroei verwijderen. Langs de rand groeit de gele Korenbloem en de Rode Zonnehoed. Dat kan blijven staan volgens mij. De Kardoen groeit er ook vlak bij.  Ja, daar moet ik over nadenken.

Het is zo’n mooie en decoratieve plant.
Ik ga maar aan de slag. Wil ik dat de boom de prachtige vruchten blijft geven dan zal ik er wat aan moeten doen. Voorlopig blijft het wat Kweepeergelei betreft bij dromen.

Hieronder voor de gelukkigen met een gezonde Kweeperenboom  in de tuin het recept.

1 kg kweeperen
Suiker (500 gram per liter kweepeersap)
Pectine
Gesteriliseerde glazen potten en schroefdeksels

Veeg de kweeperen schoon. Snij de vruchten in kwarten en zet ze in een pan goed onder water. Breng het aan de kook. Houd het op matig vuur net zo lang aan de kook tot de kweeperen bijna uit elkaar vallen. Dek het geheel af en laat het een nacht staan.
Schep de volgende dag de vruchten uit het sap.
Steriliseer de potten in kokend water of in de oven op honderd graden
Giet het sap door een zeef met hierin een laag kaasdoek.
Meet de hoeveelheid sap in een maatbeker en voeg de suiker toe. 
Op 1 liter kweepeersap 500 gram suiker toevoegen.
Breng het sap met de suiker aan de kook en voeg als het goed kookt de pectine toe.
Vul de potten zo snel mogelijk, schroef het deksel erop en zet ze op de kop.(ja, op het deksel)
De gelei past goed bij een kaasplankje, op brood met roomboter of samen met de scones en de clotted cream met een vers kopje thee. Earl Grey!